Avukat Serdarhan Topo, Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik Etme Suçunun cezası hakkında hukuki bilgilendirmesini bu haftaki konusunda yer verdi.
Av. Serdarhan Topo: Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesinde “Kamu Barışına Karşı Suçlar” başlığı altında yer almaktadır. İlgili madde hükmüne göre halkın; sosyal sınıf, mezhep, ırk, din ya da bölge bakımından farklı niteliklere sahip olan bir kesimini diğer bir kesimi aleyhine olarak kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu sebeple kamu güvenliği bakımından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkması durumunda 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu aynı zamanda aşağılamayı da içerisine almaktadır. Bu durumda TCK m.216/II’de belirtilmiştir. Bu fıkraya göre, halkın bir kesimini ırk, mezhep, din, sosyal sınıf, cinsiyet ya da bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi hakkında 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına mahkumiyet söz konusu olacaktır. Aynı zamanda ilgili maddenin son fıkrasında yer alan hükme göre ise; halktan bir kesimin benimsemiş olduğu dini alenen aşağılayan kişi hakkında 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına hükmolunacaktır. Fakat bu fıkra hükmünün uygulama alanı bulabilmesi için fail tarafından gerçekleştirilen fiilin kamu düzenini bozmaya elverişli olması gerekmektedir.
Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu ile korunmak istenen hukuksal yarar, kamu barışı olarak belirtilebilir. Böylelikle halkın farklı kesimleri arasındaki barış ve huzur ortamı korunmak istenmiş, kin ve düşmanlığın önlenmesi amaçlanmıştır. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu faili bakımından herhangi bir özellik arz etmez. Yani herkes bu suçun faili olabilir. Aynı şekilde suç, mağduru bakımından da özellik arz etmeyecektir. Farklı kesim olarak görülen tarafta bulunan kimseler bu suçun mağduru durumunda olabileceklerdir. Ancak halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu işlendiği takdirde kamu barışı genel olarak bozulacağından dolayı aslında herkes suçun mağduru olacaktır.
Suçun maddi unsurlarına baktığımız zaman ise bunların birden fazla olduğunu söylememiz mümkündür. Halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek, halkın bir bölümünü alenen aşağılamak ve halkın bir kesiminin benimsemiş olduğu dini alenen aşağılamak, halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçunun maddi unsurlarını oluşturmaktadır. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçunun maddi unsuru genel kast olup bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir. Son olarak şunu da belirtmeliyiz ki suçun soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılmaktadır. Dolayısıyla şikayete tabi suçlar arasında yer almamaktadır.
Sosyal Medya Aracılığıyla Halkı Galeyana Getirme Suçu
Bilindiği üzere internet, artık hemen hemen herkesin hayatının vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Her ne kadar internetin ve sosyal medya sitelerinin kişilere sağladığı pek çok avantaj olsa da kötü niyetli kimseler tarafından kullanılmaları halinde bu avantajlar bir anda dezavantaja dönüşmektedir. Özellikle internetten ve sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların yayılma hızı göz önünde bulundurulduğunda kötü niyetli kimselerin amaçlarına ulaşmalarının daha kolay hale geldiğini söylememiz mümkündür. (Serdarhan Topo İnternetten video kaldırma yazımız için tıklayınız.) Bu nedenle kişilere tavsiyemiz sanal ortamda görülen her habere veya paylaşıma doğrudan inanmamaları gerektiğidir. Ancak güvenilir kaynaklardan duyulan ve yapılan paylaşımlara itibar edilmelidir. Bu şekilde kamu barışının korunmasına da katkıda bulunulmuş olacaktır.
Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya siteleri üzerinden gerçekleştirilen paylaşımlar bazen o kadar etkili olmaktadırlar ki insanlar bir anda meydana dökmeye yetmektedirler. Fakat bazı durumlarda sosyal medya siteleri üzerinden yapılan paylaşımlar tamamen halkı galeyana getirmek için yapılmaktadır ki bu durumda halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçu işlenmiş olacaktır.
Kişiler, sosyal medya siteleri üzerinden yayılan haberlerin doğruluklarını teyit etmeden ve gerçekleştirecekleri hareketlerin sonucunu düşünmekten eyleme geçmektedirler. Bu da sanal ortamda yayılan tabiri caizse şişirme haberlerin kişiler üzerinde ne kadar olumsuz sonuçlar doğurduğunu gözler önüne sermektedir. Ancak unutulmaması gereken şudur ki halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçunu işlemiş olan bu kimseler, yaşanan teknolojik gelişmeler sayesinde de artık daha kolay bulunur hale gelmiştir. Bu nedenle sırf internet ortamından paylaşımlar yapılıyor diye kişilerin kendilerinin bulunamayacaklarını ve cezalandırılmayacaklarını düşünmeleri büyük bir yanılgıdır. Sonuç olarak şunu belirtmeliyiz ki halkı kin ve düşmanlığa teşvik edecek, kamu düzeni ve barışını bozacak sosyal medya paylaşımlarından kesinlikle uzak durulmalıdır.
Sosyal Medya Yoluyla Suçu ve Suçluyu Övmenin Cezası
Avukat Serdarhan Topo: Sosyal Medya Yoluyla Suçu ve Suçluyu Övmenin Cezası
Sosyal medyanın kötü niyetli kişiler tarafından kullanılması sonucu ortaya çıkan durumlardan birisi de suçların ve suçluların övülmesidir. Suçu ve suçluyu övme, TCK m.215’te yer alan bir suçtur. İlgili madde hükmüne göre; işlenmiş olan bir suçu ya da işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kimseyi alenen öven kimse hakkında 2 yıla kadar hapis cezasına mahkumiyet söz konusu olacaktır. Fakat bu maddenin uygulama alanı bulabilmesi için kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması gerekmektedir. Bu halde failin cezalandırılması yoluna gidilebilecektir. Bu suç ile korunmak istenen hukuksal yarar ise toplum hayatının huzur ve güvenliğidir. Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme suçunda olduğu gibi bu suçun da faili herkes olabilmektedir. Suçun manevi unsuru bakımından ise genel kast aranmaktadır. Yani fail, bu eylemleri bilerek ve isteyerek gerçekleştirmiş olmalıdır. Suçun soruşturması ve kovuşturması ise yetkili makamlar tarafından re’sen yapılmaktadır.
Sosyal medyanın amacının dışında kullanılmasının sonucunda suçu ve suçluyu övme gibi durumlarla karşılaşılması mümkündür. Suç teşkil eden paylaşımların övünülerek paylaşılması veya bunların beğenilmesi gibi durumlar aslında kişilerin başına büyük dertler açmaktadır. Çünkü söz konusu içeriklerin sosyal medya siteleri üzerinden halkı kin ve düşmanlığa tahrik edecek paylaşımların yapılması ya da beğenilmesi TCK m. 215 açısından suç teşkil edecek olup kişilerin cezalandırılmasını gerektirecektir. Özellikle son zamanlarda kişiler, hemen hemen her yaptıklarını, gezdikleri yerleri hatta yediklerini içtiklerini bile sosyal medya siteleri üzerinden paylaşmaktadırlar. Dolayısıyla bu siteler üzerinden yapılan her paylaşım kişilere olagan ve normal birşeymiş gibi gelmektedir. Fakat durum aslında böyle değildir.
Suçu ya da suçluyu öven nitelikte paylaşımların yapılması bazen kişilerin dikkatini çekmek bazen ise daha popüler hale gelmek için yapılmaktadır. Ayrıca kişiler yaptıkları paylaşımların beğenilmesi durumunda farklı bir haz duyduklarından dolayı da bu yönde paylaşımlarda bulunmaktadırlar. Fakat suç teşkil eden bu tarz paylaşımların gururlanarak sosyal medyada paylaşılması elbette cezasız kalmayacak olduğundan kişiler, bu yönde paylaşımlarda bulunmadan önce iki kez düşünmelidirler. Aksi halde TCK m.215 yaptırımıyla karşı karşıya kalacaklardır.