Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Suçu
Sosyal medya üzerinden hakaret suçu Türk Ceza Kanunu (TCK) m.125-131’de düzenlenen hakaret suçunun sosyal medya platformları üzerinden işlenmesini ifade etmektedir. Kanuna göre hakaret fiili:
Bir kimseye onun onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiilin veya olgunun isnat edilmesi, sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırılması şeklinde işlenebilmektedir.
Bu fiillerin mağdurun huzurunda ya da gıyabında(yokluğunda) gerçekleştirilmesi mümkündür, suçun oluşması bakımından bir fark yaratmamaktadır. Ancak Kanun maddesinde belirtildiği üzere mağdurun gıyabında işlenen hakaret fiilinin cezalandırılabilmesi için en az üç kişi ile ihtilat ederek işlenmesi şartı aranmaktadır.
TCK’nin Şerefe Karşı Suçlar başlığı altında düzenlenen hakaret suçu ile korunmak istenen hukuki yararı kişilerin şeref ve saygınlığı oluşturmaktadır. Bir diğer ifadeyle kişinin toplum içerisindeki itibarı korunmak istenmektedir. Kasten işlenebilen bir suç tipi olan hakaret için fail bakımından herhangi bir özellik aranmamıştır. Diğer bir ifadeyle bu suç tipinin faili ve mağduru herkes olabilir. Fakat bu noktada suçun failinin yalnızca bir gerçek kişi olabileceği de belirtilmelidir.
Sosyal medya üzerinden hakaret suçu internetten işlenen suçların bir türüdür. TCK m.125/2’de belirtilen fiilin mağduru muhatap alan sesli, yazılı, görüntülü bir iletiyle işlenmesi kapsamına girmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da sosyal medyada aleniyet unsurudur. Zira sosyal medya hesaplarında yapılan hakaret fiiline herkese açık yayınlanan gönderilerde sıklıkla rastlanmaktadır. Direkt mesaj olarak tabir edilen özel ileti göndermek suretiyle hakaret aleniyeti sağlamayacak olsa da herkese açık bir gönderi takipçi sayısı önem arz etmeksizin aleniyet unsurunu gerçekleştirir diyebiliriz. Bu da sosyal medyadan hakaret suçu cezasında artırıma gidilmesini gerektiren nitelikli hakareti oluşturacaktır.
Twitter’dan Hakaret Mağdurları Ne Yapmalı?
Twitter’dan hakaret mağduru dediğimizde: Kendisine küfür vb. yollar ile sövmek suretiyle saygınlığına saldırı niteliğinde ifadelerde bulunulan veya şeref ve saygınlığına somut bir fiil ya da olgu isnat edilerek saldırılan kişiden bahsedilmektedir. Bu anlamda her Twitter kullanıcısı bu suçun mağduru olabilir. Özellikle belirtmekte fayda gördüğümüz bir husus da fail için aranan gerçek kişi olma koşulunun mağdur hakkında aranmadığıdır. Buna göre dernek, vakıf, ticaret ortaklıkları vb. tüzel kişiliklerin bu suçun mağduru olabilecekleri söylenebilir.
Kanuni düzenlemeye göre hakaret mağdurlarının suç sebebiyle şeref ve saygınlıklarının rencide olması şartı aranmamaktadır. Burada önemli olan isnat edilen fiil veya olgunun ya da sövme oluşturan söylemlerin saygınlığı rencide edebilecek veya aşağılayıcı olmasıdır. Diğer bir ifadeyle suçun işlenmesinden dolayı mağdurun zarar görmesi gerekmemektedir.
Twitter’dan hakaret mağdurlarının yapması gereken ilk hareket hakaret oluşturan içeriğin kayıt altına alınması olmalıdır. Hakaretin kişide yaratabileceği olumsuz psikolojik etkiler mağdurları gelen mesajları silmeye, hesaplarını kapatmaya itebilmektedir. Ancak mesajlar silinmemeli, hakaretin mağdurun şahsına yöneltildiğini ispatlayan etiket, isim belirtme gibi açıklamalar ekran görüntüsü almak yoluyla kaydedilmelidir. Bu kayıtlar EGM internet sitesinin Online İşlemler bölümünde bulunan İhbar sayfasından suç ihbarı yoluyla emniyete bildirilmelidir. Bunun yerine direkt olarak fiziki ortamda kolluk kuvvetlerine veya savcılığa şikayette bulunmak da mümkündür.
Hakaret içeriğinin kişilik haklarına aykırılık teşkil etmesi halinde hakarete konu gönderinin yayından kaldırılması veya içeriğe erişim engeli kararı getirilmesi, maddi manevi tazminat taleplerinde bulunmak da mümkündür.
Twitter Üzerinden Hakaret ve Küfür Cezası ve Suçu
Twitter üzerinden hakaret ve küfür neredeyse günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiş diyebileceğimiz bir suç işleme biçimidir. Özellikle Twitter kullanıcılarının yalan beyanda bulunarak 13 yaşından önce platforma üye olması, üyelik yaşının da internet kullanımının artışına bağlı olarak hızla düşmesi bunda etkili olabilmektedir. Çünkü küçük yaştaki kullanıcı 13 yaşından büyük olsa dahi işlediği fiilin hukuki sonuçlarını kavrayabilecek durumda olmamaktadır. Bu durum da çekinmeden sövmek suretiyle, halk dilinde ifade edildiği şekliyle küfrederek kişilerin şeref ve saygınlığına saldırıda bulunmalarına neden olabilmektedir. Fakat sövmek suretiyle suçun işleniş biçiminin yalnızca küfretmek olmadığına dikkat edilmelidir. Örneğin nitelik olarak bu tanımlamaları haiz kimselere yöneltilen kör, sağır, deli gibi kelimelerin de şartları varsa suç oluşturabilmesi mümkündür. Bununla birlikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek de sıklıkla karşılaşılan hakaret suçunun işlenme biçimidir. Bu anlamda kullanıcıyı muhatap alarak (örn.etiketlemek suretiyle) bir kimseye “Cüzdanımı senin çaldığını herkes biliyor ama ben yine de burada da açıklamış olayım.” Dediğimizde burada açıkça suç işlenmiştir.
Twitter’dan hakaret suçu hakkında açıklanması gereken diğer bir husus ise isnat edilen fiilin ispatlanmış olmasıdır. Yukarıda vermiş olduğumuz örnek üzerinden açıklamamız gerekirse, muhatap alınan kimsenin failin cüzdanını çaldığını ispatlayan fail TCK m.127’ye göre cezalandırılamayacaktır.
Her ne kadar suçun işlenmesinin artışında küçük yaştaki kullanıcıları örnek göstermiş olsak da bunun yalnızca örnek olduğu unutulmamalıdır. Zira hakaret suçu her yaşta insan tarafından Twitter’da ifade özgürlüğüne dahil olduğu düşüncesiyle veya anonim hesap kullanıcısı olmanın vermiş olduğu cesaret ile işlenebilmektedir.
Twitter üzerinden hakaret ve küfür cezası TCK 125’te belirtilmiştir. Mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti ile işlenen hakaret suçu cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Ancak hakaret suçu mağduru muhatap alan bir ileti ile değil de Twitter üzerinden gönderi yayınlamak suretiyle alenen işlenmiş ise cezada altıda bir oranında artırıma gidilecektir.